Codwn

Sêr y Gemau,
pennau pob gallu,
mae rhuddin arwyr ynoch chi.

Yn neuadd Arthur gynt,
eisteddech gyda’r un
a’i droed yn tapio’n aflonydd

dan y fainc: Sgilti Sgafndroed,
na cherddai ddaear lawr
ond blaen y brwyn a’r brigau,

ac erioed ni phlygai’r un,
heb sôn am dorri, o dano.
Felly gyda champ eich llygaid chi,

sy’n gweld fel gweilch,
fe godwch mewn dim uwchlaw
stŵr a dwndwr y dorf i dir

agored y grug, yr awyr iach
a’r graig, lle mae
pob copa’n troi’n uchelgais.

Cyn mynd am y brig, oedwch
am eiliad i weld
mor bell y daethoch.

O fan hyn, ar lawr y dyffryn di-wynt,
mae eich campau’n gwefreiddio, ond tir
garw yw’r mynydd-dir acw, ac mae’r drum

a’r bylchau a’r cilfachau’n frith
o bentyrrau eger o gerrig
a godwyd, garreg wrth garreg arw,

gan arwyr gynt, ac arnynt y gair
‘gobaith’ wedi ei geibio ganddyn nhw
dan begynau newydd.

Daeth oes o arleosi
â chi i’r bwlch hwn, lle mae’r galon
yn tapio fel petai ar wydyr mesurydd pwysedd

y meddwl. Ynoch yn canu
y mae’r enwau bore oes
a roddwyd i arwyr ddoe –

Saeth fab Annel,
Morddwyd ferch Nerth –
ond dyma’ch storïau a’ch chwedlau chi,

a’r frawddeg glo heb ei llunio’n llwyr,
arwyr Arthur wedi eu rhoi fry
yn y brif ran.

Ein sêr hyderus, mentrus, mwy,
ewch â’n gwynt,
ac yn uwch ac yn uwch,
​
codwch ni.

---

Comisiynwyd y gerdd hon i gefnogi athletwyr Tîm Cymru yng Ngemau'r Gymanwlad yn Birmingham 2022. Fe'i hysbrydolwyd yn y lle cyntaf gan arwyddair y Gymdeithas ar gyfer y Gemau, sef 'Gorau nod, uchelgais'. Clicia fan hyn i ddarllen y gerdd gyfatebol yn Saesneg. Mwy o gyd-destun fan hyn.

---

This poem was commissioned to support Team Wales in the Birmingham Commonwealth Games 2022. Read the English-language counterpart here.