eurig salisbury
  • Cerddi | Poems
    • Cerddi 2020 Poems >
      • Outside Inside Centre | November 2020
      • Ni 'da chi, bois | Tachwedd 2020
      • Parliament Square | Ionawr 2020
      • Eisteddfod Goll | Awst 2020
    • Cerddi 2019 Poems >
      • Carol Rybuddiol i'r Byd | Rhagfyr 2019
      • Arad Goch | Medi 2019
      • Gorsedh Kernow | Medi 2019
    • Cerddi 2018 Poems >
      • I Gyfarch Gruffudd Owen | Tachwedd 2018
      • To Iau ar Ben Tŷ Awen | Medi 2018
      • Mewn Hiraeth am Aneirin | Awst 2018
      • Heddlu Dyfed-Powys | Ebrill 2018
      • Two Parched Poets ǀ January 2018
    • Cerddi 2017 Poems >
      • I Gyfarch Sonia | Awst 2017
      • Y Pethau Bychain | Mawrth 2017
    • Cerddi 2016 Poems >
      • Er Cof am Eifion Gwynne | Tachwedd 2016
      • I Gyfarch Aneirin | Awst 2016
      • Brexit | Awst 2016
      • Serenestial | Awst 2016
      • Cerddi Donostïa, Gwlad y Basg | Gorffennaf 2016
      • Dychan i'r Sied yng Nghwm Du | Ionawr 2016
      • Elan Valley | January 2016
      • Cerddi Bardd y Mis | Ionawr 2016
    • Cerddi 2015 Poems >
      • I Teilo ac Einir | Awst 2015
      • I Gyfarch Hywel | Awst 2015
      • Cariad@Iaith | Mehefin 2015
      • Ger y Lli | Mehefin 2015
    • Cerddi 2014 Poems >
      • YES | Medi 2014
      • Ein Hafon Fach Ni | Medi 2014
      • Ger Taid | Awst 2014
      • Cyfarch Ceri | Awst 2014
      • Yn y Coch | Awst 2014
      • Stormy Castle, Gower | July 2014
      • Stormy Castle, Bro Gŵyr | Gorffennaf 2014
      • Old Farm Mews, Dinas Powys | Gorffennaf 2014
      • Ffwrnes, Llanelli | Gorffennaf 2014
      • New Barn, Felindre | Gorffennaf 2015
      • Talgarth Mill | July 2014
      • Melin Talgarth | Gorffennaf 2014
      • Capel Galilea, Llanilltud Fawr | Gorffennaf 2014
    • Cerddi 2012 Poems >
      • Awn Ninnau yn Bananas | Chwefror 2012
      • Sut i Goginio'r Wawr | Mehefin 2012
      • A Recipe for Dawn | June 2012
    • Cerddi 2011 Poems >
      • Stres mewn Preseb | Rhagfyr 2011
    • Cerddi 2010 Poems >
      • Yn y Coch | Gorffennaf 2010
    • Cerddi 2008 Poems >
      • Tir Newydd | Awst 2008
      • Gruffydd Aled Williams | Gorffennaf 2008
  • Blog
  • Comisiynu | Commission
  • Llyfrau | Books
  • Hanes | Bio

Sut i Goginio'r Wawr | Mehefin 2012

Sut i Goginio’r Wawr

A hoffet ti wybod sut i goginio’r wawr?
Rhaid hollti dau wy mewn i fowlen fawr
(Gofala nad aiff ddim o’r cynnwys i’r llawr!),

Rho’r melyn i mewn gyda’r gwyn (dim plisg)
A chlatshia di’r cyfan yn gyflym ’da wisg,
Cyn ei arllwys yn araf i’r ffreipan fel disg,

Un ddisg fawr, fawr berffaith - bydd yn edrych fel les,
Yn welw a thenau, cyn iti gynnau’r gwres,
Ac yna fe droith yn felynach fel pres

Wrth ffrwtian yn dawel yn ei wely’n glyd,
Ond yna fe fydd yn troi’n felyn i gyd,
Nid melyn bach golau ond melyn dwfn, drud,

Y melyn melynaf drwy’r byd yn grwn,
Melynach na phig fach aderyn y bwn,
Melyn mawr blasus y wawr yw hwn.
​

Fe ddeffrais i un bore yn teimlo'n llwglyd iawn, a dyma fi'n cael syniad gwych. Es i'n syth i'r gegin a thynnu ffreipan a bowlen o'r cwpwrdd, a mynd ati wedyn i dorri dau wy i mewn i'r fowlen a'u wisgio'n gyflym gyda'i gilydd. Ar ôl arllwys y cyfan i mewn i'r ffreipan ac aros iddo gynhesu ar y stof, sefais yn amyneddgar yn gwylio'r cymysgedd yn troi'n felyn yn araf, araf.

A dyma fi'n cael syniad gwych arall. Roedd siâp y cymysgedd yn y ffreipan gron yn edrych yn debyg iawn i ... siâp yr haul yn codi yn y bore. Ac roedd lliw'r cymysgedd wrth iddo droi'n ara' deg o felyn golau i felyn tywyll yn debyg iawn i ... liw yr haul pan fo'r dydd yn gwawrio. Ac mi benderfynais yn y fan a'r lle y byddwn i'n ysgrifennu cerdd am yr haul yn codi yn y bore fel omled enfawr yn yr awyr!
Picture
Perfformiais y gerdd hon yn Gymraeg ac yn Saesneg fel rhan o sioe Bx3 gyda chwmni theatr Arad Goch yn Aberystwyth yn 2012. Fel mae teitl y sioe yn ei ddangos, nid dim ond un bardd oedd yn perfformio, na dim ond dau chwaith - ond tri bardd. Y ddau fardd arall oedd Catrin Dafydd ac Aneirin Karadog, dau ffrind annwyl i mi. Cawson ni'n tri a'r cerddor talentog, Llŷr Edwards (ynghyd â Lowri Siôn, a gymerodd le Catrin am gyfnod), lawer iawn o hwyl yn perfformio'r sioe farddoniaeth, a gyda chefnogaeth Llenyddiaeth Cymru, fe gymeron ni ran yng Ngŵyl Agor Drysau Arad Goch, Gŵyl Lenyddiaeth Dinefwr a Gŵyl Llên Plant Caerdydd.

​Click here for an English version of this poem.
eurig.cymru
sefydlwyd yn Ionawr 2016 | established January 2016
hawlfraint Eurig salisbury o ran y testun a'r lluniau, oni nodir yn wahanol | all text and pictures © Eurig Salisbury unless otherwise stated
  • Cerddi | Poems
    • Cerddi 2020 Poems >
      • Outside Inside Centre | November 2020
      • Ni 'da chi, bois | Tachwedd 2020
      • Parliament Square | Ionawr 2020
      • Eisteddfod Goll | Awst 2020
    • Cerddi 2019 Poems >
      • Carol Rybuddiol i'r Byd | Rhagfyr 2019
      • Arad Goch | Medi 2019
      • Gorsedh Kernow | Medi 2019
    • Cerddi 2018 Poems >
      • I Gyfarch Gruffudd Owen | Tachwedd 2018
      • To Iau ar Ben Tŷ Awen | Medi 2018
      • Mewn Hiraeth am Aneirin | Awst 2018
      • Heddlu Dyfed-Powys | Ebrill 2018
      • Two Parched Poets ǀ January 2018
    • Cerddi 2017 Poems >
      • I Gyfarch Sonia | Awst 2017
      • Y Pethau Bychain | Mawrth 2017
    • Cerddi 2016 Poems >
      • Er Cof am Eifion Gwynne | Tachwedd 2016
      • I Gyfarch Aneirin | Awst 2016
      • Brexit | Awst 2016
      • Serenestial | Awst 2016
      • Cerddi Donostïa, Gwlad y Basg | Gorffennaf 2016
      • Dychan i'r Sied yng Nghwm Du | Ionawr 2016
      • Elan Valley | January 2016
      • Cerddi Bardd y Mis | Ionawr 2016
    • Cerddi 2015 Poems >
      • I Teilo ac Einir | Awst 2015
      • I Gyfarch Hywel | Awst 2015
      • Cariad@Iaith | Mehefin 2015
      • Ger y Lli | Mehefin 2015
    • Cerddi 2014 Poems >
      • YES | Medi 2014
      • Ein Hafon Fach Ni | Medi 2014
      • Ger Taid | Awst 2014
      • Cyfarch Ceri | Awst 2014
      • Yn y Coch | Awst 2014
      • Stormy Castle, Gower | July 2014
      • Stormy Castle, Bro Gŵyr | Gorffennaf 2014
      • Old Farm Mews, Dinas Powys | Gorffennaf 2014
      • Ffwrnes, Llanelli | Gorffennaf 2014
      • New Barn, Felindre | Gorffennaf 2015
      • Talgarth Mill | July 2014
      • Melin Talgarth | Gorffennaf 2014
      • Capel Galilea, Llanilltud Fawr | Gorffennaf 2014
    • Cerddi 2012 Poems >
      • Awn Ninnau yn Bananas | Chwefror 2012
      • Sut i Goginio'r Wawr | Mehefin 2012
      • A Recipe for Dawn | June 2012
    • Cerddi 2011 Poems >
      • Stres mewn Preseb | Rhagfyr 2011
    • Cerddi 2010 Poems >
      • Yn y Coch | Gorffennaf 2010
    • Cerddi 2008 Poems >
      • Tir Newydd | Awst 2008
      • Gruffydd Aled Williams | Gorffennaf 2008
  • Blog
  • Comisiynu | Commission
  • Llyfrau | Books
  • Hanes | Bio