eurig salisbury
  • Cerddi | Poems
    • Cerddi 2025 Poems >
      • Gwnawn | Mawrth 2025
    • Cerddi 2024 Poems >
      • Ddoi di gen-i? | Rhagfyr 2024
      • Ceredigion Starts | December 2024
      • Y Goeden Nadolig | Rhagfyr 2024
      • Oh, Christmas Tree | December 2024
      • Merêd a Phyllis | Tachwedd 2024
      • Gŵyl y Castell | Medi 2024
    • Cerddi 2023 Poems >
      • Sea of Lanterns | December 2023
      • Seren Fach a Llusernau Fil | Rhagfyr 2023
      • Gwarchae | Medi 2023
      • Y Gofeb | Medi 2023
      • The Memorial | September 2023
      • Rygbi Sir Gâr | Mai 2023
      • Archif Ddarlledu Cymru | Mawrth 2023
      • Wales Broadcast Archive | March 2023
      • The Little Things | March 2023
    • Cerddi 2022 Poems >
      • I Gyfarch Erin | Awst 2022
    • Cerddi 2021 Poems >
      • Cywydd croeso | Awst 2021
      • Codwn | Hydref 2021
      • Rise | October 2021
    • Cerddi 2020 Poems >
      • Outside Inside Centre | November 2020
      • Ni 'da chi, bois | Tachwedd 2020
      • Parliament Square | Ionawr 2020
      • Eisteddfod Goll | Awst 2020
    • Cerddi 2019 Poems >
      • Carol Rybuddiol i'r Byd | Rhagfyr 2019
      • Arad Goch | Medi 2019
      • Gorsedh Kernow | Medi 2019
    • Cerddi 2018 Poems >
      • I Gyfarch Gruffudd Owen | Tachwedd 2018
      • To Iau ar Ben Tŷ Awen | Medi 2018
      • Mewn Hiraeth am Aneirin | Awst 2018
      • Heddlu Dyfed-Powys | Ebrill 2018
      • Two Parched Poets ǀ January 2018
    • Cerddi 2017 Poems >
      • I Gyfarch Sonia | Awst 2017
      • Y Pethau Bychain | Mawrth 2017
    • Cerddi 2016 Poems >
      • Er Cof am Eifion Gwynne | Tachwedd 2016
      • I Gyfarch Aneirin | Awst 2016
      • Brexit | Awst 2016
      • Serenestial | Awst 2016
      • Cerddi Donostïa, Gwlad y Basg | Gorffennaf 2016
      • Dychan i'r Sied yng Nghwm Du | Ionawr 2016
      • Elan Valley | January 2016
      • Cerddi Bardd y Mis | Ionawr 2016
    • Cerddi 2015 Poems >
      • I Teilo ac Einir | Awst 2015
      • I Gyfarch Hywel | Awst 2015
      • Cariad@Iaith | Mehefin 2015
      • Ger y Lli | Mehefin 2015
    • Cerddi 2014 Poems >
      • YES | Medi 2014
      • Ein Hafon Fach Ni | Medi 2014
      • Ger Taid | Awst 2014
      • Cyfarch Ceri | Awst 2014
      • Yn y Coch | Awst 2014
      • Stormy Castle, Gower | July 2014
      • Stormy Castle, Bro Gŵyr | Gorffennaf 2014
      • Old Farm Mews, Dinas Powys | Gorffennaf 2014
      • Ffwrnes, Llanelli | Gorffennaf 2014
      • New Barn, Felindre | Gorffennaf 2015
      • Talgarth Mill | July 2014
      • Melin Talgarth | Gorffennaf 2014
      • Capel Galilea, Llanilltud Fawr | Gorffennaf 2014
    • Cerddi 2012 Poems >
      • Awn Ninnau yn Bananas | Chwefror 2012
      • Sut i Goginio'r Wawr | Mehefin 2012
      • A Recipe for Dawn | June 2012
    • Cerddi 2011 Poems >
      • Stres mewn Preseb | Rhagfyr 2011
    • Cerddi 2010 Poems >
      • Yn y Coch | Gorffennaf 2010
    • Cerddi 2008 Poems >
      • Tir Newydd | Awst 2008
      • Gruffydd Aled Williams | Gorffennaf 2008
  • Blog
  • Comisiynu | Commission
  • Ymchwil | Research
    • Guto'r Glyn
    • Huw Morys >
      • Pwy oedd Huw? | Who was Huw?
  • Llyfrau | Books
  • Hanes | Bio

Gruffydd Aled Williams | Gorffennaf 2008

Gruffydd Aled Williams
ar ei ymddeoliad

​Pe bai’r Guto’n barddoni
Yng Nglyn-y-groes ein hoes ni,
Dôi dros sawl dŵr oer a sarn
– Yna bodio o Lanbadarn –
Draw ar wib i dir Aber,
Loncian o’r Glyn cyn i’r glêr

Gael ei arogl – oherwydd,
Er dod i gydnabod Nudd
Ym mhob tŷ, a rhannu rhodd
O arfer, dod o’i wirfodd
A wnâi heddiw, a chiwio
I roi clod i’w Ercwl o!

Gwelai, wir, fod un o’r Glyn
Ym mhalas y tŵr melyn
O’i flaen sydd, fel ei hunan,
Eisiau gwledd ac Osai glân!
Llawenhâi a llenwai’r llys
Â’i drosiadau arswydus …

Âi’r Hen Gol yn Rhôn a’i gwŷr,
A’r hen fôr yn fyfyrwyr,
Staff Aled fyddai’r cedyrn
Wrth ei foli’n codi cyrn
Eu medd hwy i’r ymddeol,
Dymuno’i weld yma’n ôl.

Ond dorf, cyn dod i derfyn
Ei gân yn iawn, gwn i hyn,
Yr âi bardd ymylau’r byd
A’r Glyn i ofyn hefyd:
Bellach ba ddôr agored? Ba eilun?

Ba Broff i’w ddilyn? Ba Ruffydd Aled?

Picture
©IestynHughes www.atgof.co
Pennaeth Adran y Gymraeg ym Mhrifysgol Aberystwyth pan oeddwn i'n fyfyriwr yno oedd yr Athro Gruffydd Aled Williams. Fel llawer un o fy mlaen, dysgais lawer iawn ganddo yn y ddarlithfa a chael fy ysbrydoli gan ei frwydro taer dros yr iaith Gymraeg.

Ar ôl graddio, ro'n i wedi rhoi fy mryd ar weithio am radd MPhil yn yr adran, ond roedd dewis yr union bwnc yn waith anodd – tan i Gruffydd Aled awgrymu Guto'r Glyn. Doedd Guto'n ddim ond enw imi ar y pryd – un o feirdd yr Oesoedd Canol pell – ond dyma ddeall yn o handi fod Guto nid yn unig gyda'r gorau o feirdd y bymthegfed ganrif, ond yn fardd y gallwn i uniaethu ag o hefyd. Roedd Guto wrth ei fodd yn teithio'r wlad – a thu hwnt i ddinas Rhôn yng ngogledd Ffrainc – yn consurio trosiadau dyfeisgar wrth foli ei noddwyr. Dyma fardd yr oedd ei bersonoliaeth lawen i'w gweld – neu ei chlywed – yn eglur yn ei gerddi afieithus. Fe ges i fodd i fyw yng nghwmni'r Guto ac, yn bwysicach efallai, yng nghwmni Gruffydd Aled, am flwyddyn hapus iawn.

Ar ymddeoliad yr Athro rai blynyddoedd wedyn, cefais gyfle i fynegi fy niolchgarwch iddo ar gân, a hynny mewn digwyddiad arbennig yn yr Hel Goleg. Bu ei arweiniad yn allweddol yn fy ngyrfa fel ymchwilydd ifanc – go brin y buaswn wedi mynd ymlaen i olygu mwy o gerddi Guto yn y Ganolfan Uwchefrydiau, nac ychwaith yn darlithio heddiw yn yr hen adran, heb ei gymorth hael.

(Ond bu anghytuno hefyd! Mae'n ddirgelwch o hyd ym mhle mae'r Glyn yn enw Guto'r Glyn: dadl Gruffydd Aled yw mai yng Nglyndyfrdwy y mae o, a minnau yn fy rhyfyg yn pledio o blaid Glyn Ceiriog … a'r un ohonon ni'n ddiduedd, ac yntau wedi ei fagu yng Nglyndyfrdwy, a fy mam innau wedi ei magu yn Nhregeiriog dros y mynydd! Mae'r ddadl yn parhau.)

Am hanes un o lwyddiannau diweddar yr Athro Gruffydd Aled, clicia fan hyn.

A poem presented to Professor Gruffydd Aled Williams, former head of the Department of Welsh and Celtic Studies at Aberystwyth University, on his retirement. Gruffydd Aled inspired generations of students both as a great scholar and a staunch advocate for the Welsh language – I for my part am indebted to him for both introducing me as a postgraduate to the work of Guto'r Glyn and guiding me on my first steps as a researcher. For his recent successes, click here.
eurig.cymru
sefydlwyd yn Ionawr 2016 | established January 2016
hawlfraint Eurig salisbury o ran y testun a'r lluniau, oni nodir yn wahanol | all text and pictures © Eurig Salisbury unless otherwise stated
  • Cerddi | Poems
    • Cerddi 2025 Poems >
      • Gwnawn | Mawrth 2025
    • Cerddi 2024 Poems >
      • Ddoi di gen-i? | Rhagfyr 2024
      • Ceredigion Starts | December 2024
      • Y Goeden Nadolig | Rhagfyr 2024
      • Oh, Christmas Tree | December 2024
      • Merêd a Phyllis | Tachwedd 2024
      • Gŵyl y Castell | Medi 2024
    • Cerddi 2023 Poems >
      • Sea of Lanterns | December 2023
      • Seren Fach a Llusernau Fil | Rhagfyr 2023
      • Gwarchae | Medi 2023
      • Y Gofeb | Medi 2023
      • The Memorial | September 2023
      • Rygbi Sir Gâr | Mai 2023
      • Archif Ddarlledu Cymru | Mawrth 2023
      • Wales Broadcast Archive | March 2023
      • The Little Things | March 2023
    • Cerddi 2022 Poems >
      • I Gyfarch Erin | Awst 2022
    • Cerddi 2021 Poems >
      • Cywydd croeso | Awst 2021
      • Codwn | Hydref 2021
      • Rise | October 2021
    • Cerddi 2020 Poems >
      • Outside Inside Centre | November 2020
      • Ni 'da chi, bois | Tachwedd 2020
      • Parliament Square | Ionawr 2020
      • Eisteddfod Goll | Awst 2020
    • Cerddi 2019 Poems >
      • Carol Rybuddiol i'r Byd | Rhagfyr 2019
      • Arad Goch | Medi 2019
      • Gorsedh Kernow | Medi 2019
    • Cerddi 2018 Poems >
      • I Gyfarch Gruffudd Owen | Tachwedd 2018
      • To Iau ar Ben Tŷ Awen | Medi 2018
      • Mewn Hiraeth am Aneirin | Awst 2018
      • Heddlu Dyfed-Powys | Ebrill 2018
      • Two Parched Poets ǀ January 2018
    • Cerddi 2017 Poems >
      • I Gyfarch Sonia | Awst 2017
      • Y Pethau Bychain | Mawrth 2017
    • Cerddi 2016 Poems >
      • Er Cof am Eifion Gwynne | Tachwedd 2016
      • I Gyfarch Aneirin | Awst 2016
      • Brexit | Awst 2016
      • Serenestial | Awst 2016
      • Cerddi Donostïa, Gwlad y Basg | Gorffennaf 2016
      • Dychan i'r Sied yng Nghwm Du | Ionawr 2016
      • Elan Valley | January 2016
      • Cerddi Bardd y Mis | Ionawr 2016
    • Cerddi 2015 Poems >
      • I Teilo ac Einir | Awst 2015
      • I Gyfarch Hywel | Awst 2015
      • Cariad@Iaith | Mehefin 2015
      • Ger y Lli | Mehefin 2015
    • Cerddi 2014 Poems >
      • YES | Medi 2014
      • Ein Hafon Fach Ni | Medi 2014
      • Ger Taid | Awst 2014
      • Cyfarch Ceri | Awst 2014
      • Yn y Coch | Awst 2014
      • Stormy Castle, Gower | July 2014
      • Stormy Castle, Bro Gŵyr | Gorffennaf 2014
      • Old Farm Mews, Dinas Powys | Gorffennaf 2014
      • Ffwrnes, Llanelli | Gorffennaf 2014
      • New Barn, Felindre | Gorffennaf 2015
      • Talgarth Mill | July 2014
      • Melin Talgarth | Gorffennaf 2014
      • Capel Galilea, Llanilltud Fawr | Gorffennaf 2014
    • Cerddi 2012 Poems >
      • Awn Ninnau yn Bananas | Chwefror 2012
      • Sut i Goginio'r Wawr | Mehefin 2012
      • A Recipe for Dawn | June 2012
    • Cerddi 2011 Poems >
      • Stres mewn Preseb | Rhagfyr 2011
    • Cerddi 2010 Poems >
      • Yn y Coch | Gorffennaf 2010
    • Cerddi 2008 Poems >
      • Tir Newydd | Awst 2008
      • Gruffydd Aled Williams | Gorffennaf 2008
  • Blog
  • Comisiynu | Commission
  • Ymchwil | Research
    • Guto'r Glyn
    • Huw Morys >
      • Pwy oedd Huw? | Who was Huw?
  • Llyfrau | Books
  • Hanes | Bio