|
YES
Drws gwyn yn St Andrew Square Heb glo, a bagiau lawer Lan y staer, fel hen storws I wlad rydd, a thrwy gil drws O'r hen niwl oer yn y lôn Yr es, drwy eiriau breision WE CAN ar saith can baner, Drws gwyn yn St Andrew Square. Dros geir yn St Andrew Square Yn gwibio heibio’n syber Wrth wneud eu dewis distaw, Roedd mewn ffenest YES di-daw, Un YES glas yn hanes gwlad, Un YES gwyn fel llysgennad Yn dweud drwy’r byd ei hyder Dros geir yn St Andrew Square. Es gam o St Andrew Square, A flyers penstiff lawer Mewn llaw, fy mhennill ‘ie’ I'w rannu drwy yr hen dre, A gwybod, nes dod o'r stôr Yn wag, mai drws sy’n agor Ar hen obaith draw’n Aber Yw drws gwyn St Andrew Square. |
Ar yr ail ar bymtheg o Fedi 2014, roeddwn i ar drên yn teithio o Aberystwyth i Gaeredin. Ac edrych yn ôl, hawdd credu bod y niwl oer a'm croesawodd yn yr orsaf drenau yn rhagargoel o'r ffaith nad oedd y ddinas honno cweit yn barod eto i fod yn brifddinas ar wlad annibynol. Ond dyma dwymo'r galon mewn tafarn ar Stryd Leith gyda chriw o ffrindiau - a rhai ohonynt, fel Iwan Rhys, wedi bod yn teithio'r Alban ers wythnosau yn cynorthwyo'r ymgyrch Ie.
Drannoeth, ar ddiwrnod y refferendwm, dyma ymuno â'r ymgyrch mewn swyddfa brysur yng nghornel ogleddol St Andrew Square. I fyny'r grisiau roedd map mawr o'r ddinas ar y wal a phob ardal wedi ei chwarteru ag inc coch, fel rhyw gynllun mawr i faes y gad. Ces i a Geraint Brython y dasg o ddosbarthu taflenni nid nepell o orsaf bleidleisio yng Nghanolfan Gymunedol South Side ar Stryd Nicolson.
Er gwaethaf siom y canlyniad y noson honno, does dim amheuaeth nad oedd rhyw ysbryd newydd o obaith i'w deimlo yng Nghaeredin, hyd yn oed, fel yng ngweddill yr Alban, drannoeth y cyfrif. Ni waeth beth oedd y penawdau yn y wasg, roedd 45% o boblogaeth yr Alban o blaid sefydlu gwlad rydd - 71% o bobl ifanc rhwng 16 ac 17 oed - a'r genedl wedi newid am byth. This cywydd was written following a visit to Edinburgh for the Scottish Independence Referendum in September 2014. Like so many other likeminded Welsh people who travelled to Scotland in support of the Yes campaign - as well as many, many Scottish people - I returned home after the success of the No campaign with both a heavy heart and a great sense of hope. The United Kingdom would never be the same again.
|
