Agoriad swyddogol y Babell Lên 2022

Dyma gerdd a luniwyd gan ddisgyblion Ysgol Henry Richard gyda chymorth eu hathrawes Enfys Hatcher, Hywel Griffiths a fi mewn gweithdy fis Mai eleni. Aethon ni i Gwm Brefi i ddechrau, i gasglu syniadau yn yr awyr agored, cyn rhoi'r gerdd at ei gilydd yn y dosbarth. Perfformiwyd y gerdd yn wych gan y disgyblion yn seremoni agoriadol y Babell Lên ar faes Eisteddfod Ceredigion.

Ma’r lle ’ma’n gwd

Croeso i agoriad swyddogol y babell,
Bobol o agos a phobol o hirbell.
Chwythwch i ffwrdd lwch dwy flynedd,
Ma’r diwrnod mawr ’di dod o’r diwedd!
 
Ond wow, wow, wow, cyn inni fynd ’mlân
I‘ch diddanu ’da hyn o gân,
Beth yn gwmws yw’r Babell Lên?
 
Lle i ymlacio i bobol hen?

Lle i fochel rhag y glaw?
 
Lle difrifol ar y naw?
 
Lle i stiwardiaid gael teimlo’n fawr?
 
Beirdd ac awduron yn mynd ’mlân am awr?
 
Lle i rai bendwmpian ac i eraill chwyrnu?
 
Fi’n gweld rhai nawr yn cwympo i gysgu!
 
Lle i feirdd yn unig, ac ambell lenor?
 
Na! Lle i bawb â’i feddwl ar agor!
 
Lle i’r ifanc, lle i’r hen,
Lle i wylo, lle i wên,
A lle i ddychmygu am y gore,
Pabell i bawb sy’n caru geirie.
 
Dewch i ymuno yn y wledd!
Mwynhewch eich hunen, cym’rwch sedd.
Gadewch i ni eich tywys bant
I fro Twm Siôn Cati a Dewi Sant.
 
Dewch ’da ni i’r mynydd fry
Lle mae’r dŵr yn llifo’n gry’,
Eich tra’d yn suddo i mewn i’r gwair
Yng nghwmni’r gwynt ymhell o’r ffair.
Mae’r mwsog gwyrdd fel cwilt ar y ca’,
A’r tir yn las i ddathlu’r ha’.
 
A glywch chi ddau yn ymrysona
Yn ddi-stop o’r gangen ucha’?
Glywch chi’r awel a’r dŵr glân
Yn clebran gyda’r cerrig mân?

Dacw’r eithin ar y bryn,
Dacw’r llif o swigod gwyn,
Dacw flodau bychain melyn
Fel cyfrinach yn y tirlun.
 
Craig y Foelallt, Pont Gogoyan,
Aberdeuddwr a Chraig Ifan,
Nant y Rhysgog, Afon Brefi,
Brysio maen nhw i Afon Teifi.
 
Gyda nhw ar hyd y daith
Mae nentydd bach o’r mynydd maith,
Berwyn, Cledlyn, Creuddyn, Cuch,
Tweli, Dulais, Brennig wych.
 
Ac fel taith y rheini i gyd,
I’r fan hyn fe lifa’r byd,
A chario’r iaith o bedwar ban
A’i holl amrywiaeth i’r un man.
 
Felly, nawr mae’r wledd ar ddechre,
Dewch i greu’r atgofion gore!
Dim ots os daw y glaw a’r mwd,
Dewch bawb i mewn, ma’r lle ’ma’n gwd.

---

A poem to celebrate the opening of the 2022 National Eisteddfod's literature tent in Tregaron, written by pupils from Ysgol Henry Richard – with some help by Hywel Griffiths and myself – and performed by them as part of the official opening.