Category: Cerddi Newydd

Cefnogi Tîm Cymru yng Ngemau'r Gymanwlad 2022

7/10/2021

Comisiynwyd dwy gerdd gen i'n ddiweddar i gefnogi athletwyr Tîm Cymru yng Ngemau'r Gymanwlad, a gynhelir yn Birmingham y flwyddyn nesaf. Clicia fan hyn i ddarllen y gerdd Gymraeg, a fan hyn i ddarllen y gerdd Saesneg. Trafodaeth fer yn y fideos isod, y naill yn Gymraeg a'r llall yn Saesneg.

I was commissioned recently to write two poems to support the atheletes of Team Cymru in the Commonwealth Games in Birmingham next year. Click here to read the English-language poem, and here for the Welsh-language poem. Below, a short discussion, the first video in Welsh and the second in English.

0 Comments

Cywydd croeso

31/7/2021

0 Comments

Dim Eisteddfod Gen eleni eto? Dim cweit. Dyma gywydd croeso i'r 'Steddfod Gudd/Amgen 2021. Clicia ar y llun i ddarllen y gerdd gyfan.

A poem to open the 2021 National Eisteddfod, but not as you know it. Click on the image for the full poem.

0 Comments

Cerdd i James Hook

21/3/2021

0 Comments

Mae rhaglen boblogaidd Iaith ar Daith ar S4C yn paru dau o enwogion Cymru wrth i'r naill helpu'r llall i ddysgu Cymraeg. Nos Sul 21 Mawrth, tro'r chwaraewr rygbi James Hook oedd hi i daclo'r iaith ochr yn ochr â'r dyfarnwr Nigel Owens, ac fe ges i'r fraint o lunio englyn i longyfarch James fel anrheg ar ddiwedd y rhaglen. Dyma fe'r englyn, ynghyd ag un arall a ddaeth i'r fei wrth greu – croeso mawr, James, i fyd y Gymraeg!

Clicia fan hyn i wylio'r rhaglen (ar gael tan 19 Ebrill).

I James Hook

Chwarae gêm ochrgamu – a wna iaith
        Â ni, gan ein baglu;
    O dasg i dasg, rhaid dysgu
    Cael ein gwres o’i thaclo’n gry’.

Ar ôl meddiannu pêl rydd – y Gymraeg,
        Mae’n gêm rwydd, oherwydd
    Yn dy iaith, dy waith bob dydd
    Yw mwynhau – mewn tîm newydd.

(a loose translation)

Language side-steps us, wrong-foots, sends
us packing,
so task by task, let's tackle it head on,
get warmed up and stuck in.

Welsh is a loose ball bobbling,
waiting for you to grab it,
and once you do, you'll find yourself part
of a brand new team.

S4C's popular Iaith ar Daith programme pairs two celebrities as one helps the other learn Welsh. On Sunday 21 March, it was the rugby star James Hook's turn to tackle the language with the renowned rugby referee Nigel Owens by his side. I was asked to write a short poem to congratulate James on his success – croeso, James, i fyd y Gymraeg! Click here to watch the programme (available until 19 April).

0 Comments

Cerddi i dîm rygbi Cymru

13/2/2021

0 Comments

Dymor yr hydref y llynedd, ces i gomisiwn arbennig gan Gymdeithas Adeiladu Principality i lunio dwy gerdd i gefnogi tîm rygbi Cymru yng ngemau Cenhedloedd yr Hydref.

Darlledwyd fersiynau byr o'r ddwy gerdd – y naill yn Gymraeg a'r llall yn Saesneg – ar y teledu a'r radio mewn hysbysebion wedi eu lleisio gan Cerys Matthews a'u cynhyrchu gan gwmni teledu Orchard.

A hithau'n Chwefror bellach, a phencampwriaeth y Chwe Gwlad yn ei hôl, mae'r cerddi'n cael eu darlledu eto er mwyn cefnogi tîm rygbi Cymru yn y cyfnod hynod hwn.

Clicia fan hyn er mwyn darllen y gerdd Gymraeg yn ei chyfanrwydd, a fan hyn ar gyfer y gerdd Saesneg.

Last autumn, I was commissioned to write two poems by Principality Building Society to support the Welsh rugby team in the Autumn Nations Cup. Shortened versions of both poems – one in Welsh and another in English – were broadcast on television and radio, voiced by Cerys Matthews and produced by Orchard. Now the Six Nations Championship have started, both poems are back on the screen and the airways to support the team in these unprecedented times. Click here to read the complete Welsh poem, and here for the English poem.

0 Comments

Oedfa BBC Radio Cymru

19/8/2020

0 Comments

Ar 2 Awst, yn absenoldeb yr Eisteddfod Genedlaethol, darlledwyd Oedfa BBC Radio Cymru dan fy ngofal i a Hywel Griffiths. Diolch am gael y cyfle i gydysgrifennu a chydgyflwyno'r rhaglen. A meddwl pawb ar y brifwyl, ro'n i a Hywel yn meddwl y byddai'n briodol rhoi sylw arbennig i ddau ŵr crefyddol dylanwadol o Geredigion, sef y diwygiwyr mawr Daniel Rowland o Langeitho (1713–90), a'r bardd Niclas y Glais (1879–1971), a dreuliodd lawer iawn o'i oes yn Aberystwyth.

Gellir gwrando ar y rhaglen tan ddiwedd Awst drwy glicio fan hyn.

Ar frig y rhaglen, dyfynnais linellau agoriadol cerdd gan Daniel Rowland a elwir yn 'halsing', sef math o gerdd boblogaidd a ddefnyddid gynt i adrodd straeon beiblaidd. Dyma ddiolch yn fawr iawn i E. Wyn James am anfon ei drawsysgrifiad ef o'r gerdd o'r unig gopi llawysgrif, sef LlGC Cwrtmawr 189, 99 (David Rees, c.1750). Halsing am y Nadolig yw'r gerdd honno, ond doedd dim gwahaniaeth am hynny, mewn gwirionedd, am fod geiriau gwahoddgar Daniel yn addas ar gyfer pob achlysur:

Ffyddlon gymanfa, wynebwch yma,
Na throwch wegile at hyn o eire;
Peidiwch â bleinio ennyd fach eto,
Cewch mewn pryd dife fyned tua gatre;
Os rhowch eich gluste dros rai munude,
Clowed chwi ellwch eirie’r diddanwch:
Geirie cyshurus, geirie cynffyrddus,
Geirie all fywio’r ened a’u clwo,
Geirie o newydd o fawr lawenydd,
Geirie bâr inni ddeffroi o gysgu.

Noder mai ffurf dafodieithol ar 'blino' yw 'bleino', ac mai ffurf ar 'di-fai' yw 'dife' wedyn, sef 'da, digon da, purion'. Yn wir, mae blas cryf tafodiaith Ceredigion ar y gerdd gyfan, ac roedd hynny, mentraf i, yn gwbl fwriadol, gan mai bwriad y pregethwr oedd addysgu ei gynulleidfa a denu pobl o bell ac agos i gydaddoli yn Llangeitho. Ac fel y gwyddom, fe lwyddodd yn rhyfeddol.

Fel llawer eleni, dwi a Hywel wedi rhyfeddu at dwf ac irder byd natur ar hyd a lled Ceredigion a thu hwnt. A hithau'n anterth tymor yr haf, roedd yn briodol cynnwys 'Hau a Medi', cerdd gan Niclas y Glais sy'n dathlu bendithion rhyfeddol ac oesol byd natur yn wyneb gofidiau ein bywydau meidrol.

Bwrw dy fara ar wyneb
Y dyfroedd heb amau’r drefn;
Dychwel y don o’r gorwel,
A chei dy fara drachefn.

Fe ddaw’r cynaeafau adref
Wedi canrifoedd hir,
A’r seren a grwydrodd bellaf
Yn ôl i’r ffurfafen glir.

Daw’r fedel i lenwi’r ydlannau
A chronni’r ysgubor â’i stôr,
A’r nentydd o’r cribau uchel
I’w cartref yn nyfnder y môr.

Fe lithra’r gronynnau i’r meini
Gan ildio i’r gwasgu tyn,
A chodir y môr yn ddafnau
I fwynder y cwmwl gwyn.

Pan syrthio mesen i’r ddaear
A’i sathru gan eidion a march,
Ar ddiwedd canrif hi ddyry
Ddefnyddiau i grud ac arch.

Ar ddiwedd y rhaglen, ceir cyfres o dri englyn gen i sy'n dathlu'r ffaith fod Duw, yn wyneb pob achos o ymbellhau cymdeithasol, yn dod i'n cwrdd ble bynnag yr y'n ni.

Dduw ein Tad, rhoddwn i ti – ein diolch
        O dai ein trybini
    Am wirionedd y weddi
    Wydn hon: wyt gyda ni.

Sul i Sadwrn, gwnei siwrnai – i’n tai dwys,
        A tydi yw’r gwestai,
    Ein Tad, a drawsffurfia’n tai
    Yn ddi-ildio’n addoldai.

Ein Tad, tro heno badell – dy loeren
        Di i lawr i’n cymell,
    Tro ei horbit rhy hirbell
    At ofalon calon cell.

Deffrown, Dad, ar doriad dydd – ein gweddi
         A rown ni o’r newydd,
    A daw’n ffaith dros dai ein ffydd
    Wawr lawn o fawr lawenydd.

Ceir y tri darlleniad hyn yn y rhaglen hefyd, yn eu trefn: Salm 46; Llythyr Paul at y Philipiaid, pennod 4; Salm 103.

The BBC Radio Cymru religious service on 2 August was both written and presented by Hywel Griffiths and I, and includes poems by the Nonconformist preacher from Llangeitho, Daniel Rowland (1713–90), and a poet and minister who spent much of his life in Aberystwyth, Niclas y Glais (1879–1971), as well as a short poem by myself. The programme is available online until the end of August.

0 Comments

<<Previous

Blog

Cefnogi Tîm Cymru yng Ngemau'r Gymanwlad 2022

Cywydd croeso

Cerdd i James Hook

Cerddi i dîm rygbi Cymru

Oedfa BBC Radio Cymru

Blog eurig.cymru

Archif | Archives

Categorïau | Categories