Ddechrau'r mis fe dderbyniais i gopi o lyfr lliwgar i blant dan saith oed roeddwn i wedi ei addasu ar gyfer gwasg Atebol - Deg Deinosor Bach. Rai wythnosau'n ôl fe ymunais i â dau o staff Atebol, Heulwen a Lleu, yn nhafarn a bwyty'r Llew Du yn Nhal-y-bont i ffilmio fideo 'Amser Stori'. Mae fideos eraill tebyg i'w gweld ar sianel YouTube Atebol. Mae fideo Y Llew Tu Mewn ar y ffordd hefyd ond, am y tro, dyma fi'n darllen stori Deg Deinosor Bach - mwynhewch!

Bydd y sawl sy wedi ymweld â chanolfan Morlan yn Aberystwyth yn gyfarwydd â phwysigrwydd yr adeilad i gymunedau'r dref a'r cyffiniau ac, yn wir, i gymunedau y tu hwnt i Aber. I'r sawl nad yw'n gyfarwydd â Morlan, canolfan ydyw sy'n bont rhwng yr eglwys a'r gymdeithas ac yn fan cyfarfod (gellir llogi ystafelloedd) i bobl o bob cefndir. Fel y dywedir ar wefan Morlan, mae'r adeilad yn lle i

greu a thrafod, i wrando a dysgu, i ysgogi a chalonogi, i gyd-ddeall a chlosio, i rannu a chyfrannu – tir canol rhwng yr eglwys a phawb sy'n byw yn ein cymdeithas amlddiwylliannol.

A hithau bron yn ddeng mlynedd ers sefydlu Morlan ym mis Ebrill 2005, mae cyfres o ddigwyddiadau wedi eu cynnal i ddathlu'r Deg dros Ddeg. Y nawfed digwyddiad yn y gyfres yw arddangosfa o gelf a barddoniaeth yn oriel bar coffi Morlan. Mae pob darlun a cherdd yn ymateb yn ei ffordd ei hun i'r ffaith fod Morlan yn fwy nag adeilad, ac yn cymell ei hymwelwyr i feddwl o'r newydd am Gymru, am ffydd, am gymuned ac am bontio amlddiwylliannol.

Ceir gweithiau celf gwreiddiol gan wyth o artistiaid: Marian Delyth, Anthony Evans, Iestyn Hughes, Ruth Jên, Wynne Melville Jones, Gareth Owen, John Rowlands a Diana Williams.

Ynghyd â Myrddin ap Dafydd, Huw Meirion Edwards, Anwen Pierce ac Annette Williamson, cefais fy ngwahodd i gyfrannu cerdd i'r arddangosfa. Meddyliais am yr hyn mae Morlan yn ei gynrychioli i mi, a sylweddoli'n fuan ei fod yn cynrychioli pob math o wahanol bethau, ac mai dyna, yn y pen draw, ran fawr o lwyddiant y ganolfan. Gellir darllen y cywydd ar y blogbost hwn.

Ar 15 Ionawr 2016 cynhaliwyd symposiwm undydd yng Nghanolfan y Celfyddydau, Aberystwyth, o'r enw 'Strata: Art and Science Collaborations in the Anthropocene'. Fe'i llywiwyd gan yr Athro Stephen Tooth (Sefydliad Daearyddiaeth a Gwyddorau Daear) and Julian Ruddock (Ysgol Gelf).

On 15 January 2016 a one-day symposium entitled 'Strata: Art and Science Collaborations in the Anthropocene' was held at the Aberystwyth Arts Centre, steered by both Professor Stephen Tooth (Department of Geography and Earth Sciences) and Julian Ruddock (School of Art).

Mae'r ffaith nad yw'r gair 'Anthroposen' wedi cyrraedd y geiriaduron hyd yn hyn yn dyst i'r trafodaethau cyfredol yn y maes. Yr hyn a gynigir gan nifer o arbenigwyr yn y maes (er na cheir consensws eto), yw y dylid arfer yr Anthroposen fel term ar gyfer yr oes ddiweddaraf hon yn hanes y ddaear, pan fo'r effaith y mae pobl yn ei chael ar amgylchedd, hinsawdd ac ecoleg y blaned yn nodedig o bellgyrhaeddol.

​Ar ei flog, mae Stephen Tooth yn gofyn:

Have we now exited from the Holocene epoch (the present interglacial time division that started around 11,700 years ago) and entered a new geological interval, one defined by humanity?

Cafodd y cwestiwn hwn ei drafod yn y symposiwm mewn rhaglen amrywiol iawn o gyflwyniadau a thrafodaethau yn seiliedig ar gydweithio rhwng y gwyddorau a'r celfyddydau, yn cynnwys celfyddyd gain, cerflunio, ffilm, rhyddiaith, sain, cerddoriaeth a barddoniath.

Roeddwn i'n un o griw o feirdd a wahoddwyd i gymryd rhan yn y symposiwm er mwyn rhoi rhai o'r syniadau hyn ar waith mewn cyswllt ag un rhan o Gymru - mynyddoedd yr Elenydd. Es i a Stephen Tooth, Hywel Griffiths, Dewi Roberts, Gavin Goodwin a Tyler Keevil ar daith undydd i'r ucheldir ym mis Rhagfyr 2015, ac mae'r ddwy gerdd a luniais ar gyfer y symposiwm ar sail y daith honno - y naill yn Gymraeg a'r llall yn Saesneg - bellach ar gael i'w darllen ar y wefan hon:

⚬ Dychan i'r Sied yng Nghwm Du
⚬ Elan Valley

The Anthropocene is a term increasingly used to describe the present era of geological time, during which human activity is considered to be the dominant influence on the environment, climate and ecology of the earth.

​As Stephen Tooth asks on his blog:

Have we now exited from the Holocene epoch (the present interglacial time division that started around 11,700 years ago) and entered a new geological interval, one defined by humanity?

This question was explored at the symposium in a series of presentations and discussions based art-science approaches, including different combinations of visual art, sculpture, film, poetry, writing, sound and music.

I was one of a group of writers who were invited to take part in the symposium to explore these issues in connection with one specific part of the country - the mountains of mid Wales (yr Elenydd). Following a fascinating day trip with Stephen Tooth, Hywel Griffiths, Dewi Roberts, Gavin Goodwin and Tyler Keevil in bleak December 2015, I composed two poems for the symposium - one in Welsh and the other in English - and both are now available on my website:

⚬ Dychan i'r Sied yng Nghwm Du
⚬ Elan Valley

Daeth llyfr newydd sbon a lliwgar iawn i'r tŷ ddoe, sef addasiad gen i o Ten Little Dinosaurs, cyfrol i blant dan saith oed gan Mike Brownlow a Simon Rickerty - Deg Deinosor Bach. Dyma ddisgrifiad gwefan Gwales:

Mae deg deinosor bach yn cychwyn ar antur. Tybed sut hwyl maen nhw'n ei gael wrth gwrdd â'r triceratops grwgnachlyd, y diplodocws trwstfawr a'r T-rex llwglyd? Stori swnllyd gyda thestun sy'n odli a llu o bethau i'r plant chwilio amdanynt!

Fe ges i lawer o hwyl yn addasu'r gyfrol hon, yn bennaf am fy mod i wrth fy modd â deinosoriaid. Mae'r testun Cymraeg wedi ei osod ochr yn ochr â'r testun Saesneg, ac felly'n arbennig o ddefnyddiol i blant a rhieni nad ydynt yn rhugl yn yr iaith.

​Ynghyd â chyfrol Y Llew Tu Mewn, hon yw'r ail gyfrol farddonol i blant i mi ei haddasu ar gyfer gwasg Atebol.

​Clicia fan hyn i weld mwy o lyfrau gen i.