Daeth newid ar ein byd ni i gyd fis Mawrth eleni, ac mae pawb yn dal i addasu ac i ymdopi mewn gwahanol ffyrdd â'r Cau Mawr yn sgil ymlediad y feirws creulon. Dyw podlediad Clera (ar SoundCloud ac ar iTunes) ddim yn eithriad, a'm gobaith i a Nei yw y bydd hwnnw'n fodd i ysgafnhau'r baich ac i fyrhau'r oriau nes y daw pethau'n ôl at eu coed unwaith eto. Gyda hynny mewn golwg, mae'r rhifyn y tro hwn yn cynnwys trosolwg o'r arlwy helaeth iawn sy ar gael ar lein i'r rheini sy'n caru barddoniaeth ac, yn wir, lenyddiaeth yn gyffredinol, yn cynnwys fy ngwefan i, gwefan Nei a gwefannau Barddas, ystamp.cymru, Cerddi Corona ar Facebook a llawer mwy. Ceir hefyd gerdd i godi calon pawb gan Iwan Rhys – ac nid Iwan sy'n darllen ond, yn hytrach, ei ddatgeiniad dros dro, y Bardd Plant Gruffudd Owen – ynghyd ag eitem am gyfrol newydd sbon ac unigryw iawn Aled Jones Williams o gerddi, Cerddaf o'r Hen Fapiau, yn cynnwys cyfraniad gan Arwel Rocet Jones. Gellir archebu copi o'r gyfrol honno – wedi ei chreu â llaw gan Aled ei hun – drwy glicio fan hyn. Hynny i gyd, a'r newyddion fod fy nghyfrol newydd o gerddi, Llyfr Gwyrdd Ystwyth (Cyhoeddiadau Barddas), bellach wedi ei hargraffu … ond mae'r copïau i gyd yn sownd o hyd yn yr argraffdy!

1. Croeso gan Aneurig
2. 12.30 Pwnco: golwg ar hyn sy ar gael ar lein i'r rheini sy'n caru barddoniaeth
3. 28.15 Pos rhif 37 gan Gruffudd a'i Ymennydd Miniog
4. 34.30 Yr Orffwysgerdd: Gruffudd Owen yn darllen 'Crwyth y Pythgodyn' gan Iwan Rhys
5. 37.55 Eitem am gyfrol newydd Aled Jones Williams
6. 44.40 Llinell Gynganeddol Ddamweiniol y Mis!
7. 54.00 Y Newyddion Heddiw

With the Coronavirus changing all of our lives, our hope is that this month's Clera podcast (on both SoundCloud and iTunes) will come as a welcome distraction. Speaking of which, this time we have a roundup of what else's on offer online free and readily available for those who love Welsh poetry, also a look at Aled Jones Williams's brand new collection of poetry, Cerddaf o'r Hen Fapiau – a unique manuscript handcrafted by the poet himself and available in limited supply – and a humorous poem by Iwan Rhys performed by Bardd Plant Cymru, Gruffudd Owen.

Daeth rhifyn cyntaf y flwyddyn o bodlediad Clera (ar SoundCloud ac ar iTunes) â newyddion trist yn ei sgil, sef colli'r bardd amryddawn Dai Rees Davies ychydig cyn y Nadolig. Ceir eitem arbennig i gofio Dai Rees, y talyrnwr peryglus a'r bardd dwys a hynod ddigri, gyda chlipiau o rifyn Gorffennaf 2018 o'r podlediad, pan ges i a Nei gwmni Dai ac Emyr Pen-rhiw yn Nhafarn Ffostrasol, ynghyd â chyfraniadau n
gan Ceri Wyn Jones, Idris Reynolds ac Elsie Reynolds. Dyma fy englyn i er cof am Dai:

Heddiw, os trist angladdol – Rhydlewis,
        Dai Rees, a Ffostrasol,
    Nid du heddiw dy waddol:
    Mae'n llawen d'awen ar d'ôl.

Ceir trafodaeth gen i a Nei ar wefannau barddol o bob math, o ystamp.cymru a chyfrifon gan feirdd diwyd ar Twitter i wefannau unigol fel f'un i ac un newydd sbon gan Nei ei hun, aneirinkaradog.cymru. A finnau ar fin cyhoeddi fy ail gasgliad o gerddi – Llyfr Gwyrdd Ystwyth​ (Cyhoeddiadau Barddas) – daw'r orffwysgerdd y tro hwn gen i.

1. Gair o groeso
2. 08.40 Pwnco: trafodaeth ar wefannau barddol o bob math
3. 27.15 Pos rhif 35 gan Gruffudd a'i Ymennydd Miniog
4. 32.40 Yr Orffwysgerdd: 'Aber-ddiblastig' gen i
5. 37.10 Cofio Dai Rees Davies (clywir lleisiau Dai, Emyr Pen-rhiw, Ceri Wyn Jones 41.20 ymlaen)
6. 52.50 Llinell Gynganeddol Ddamweiniol y Mis!
7. 01.02.00 Y Newyddion Heddiw

The first Clera podcast of 2020 (available on both SoundCloud and iTunes) starts on a sad note, as we mourn the passing of one of the scene's wittiest poets, Dai Rees Davies of Ffostrasol, with contributions from Ceri Wyn Jones, Idris Reynolds and Elsie Reynolds. A poem also by me from my new collection of poetry, Llyfr Gwyrdd Ystwyth​ (Cyhoeddiadau Barddas), and a look at what the poetry scene has to offer online, including Aneirin's brand new website, aneirinkaradog.cymru.

Mae'n fis prynu anrhegion! A beth well ar rifyn olaf y flwyddyn o Clera (ar SoundCloud ac ar iTunes) nag arolwg o'r cyfrolau barddol a'r cyfrolau gan feirdd sy ar gael y Nadolig hwn? Ceir cyfraniadau gan Alaw Mai Edwards (Golygydd Creadigol Cyhoeddiadau Barddas), Casia Wiliam (cyn-Fardd Plant Cymru ac awdur Eliffant yn Eistedd ar Enfys), Ffrank Olding (bardd y gyfrol newydd Eilun), Esyllt Lewis (un o olygyddion cylchgrawn Y Stamp), Elinor Wyn Reynolds (awdur y nofel Gwirionedd) ac Iwan Rhys (awdur y nofel Y Bwrdd). Achubais i a Nei ar y cyfle wedyn i gael sgwrs fer am gyfrol newydd Nei, Byw Iaith: Taith i Fyd y Llydaweg (Gwasg Carreg Gwalch), ac am fy nghyfrol newydd i o gerddi, Llyfr Gwyrdd Ystwyth (Cyhoeddiadau Barddas), a fydd allan yn y siopau'n fuan. Yn ogystal ag ychydig o hanes fy nhaith ddiweddar i India, er mwyn lansio a hyrwyddo cyfrol newydd o farddoniaeth, The Bhyabachyacka and Other Wild Poems (Scholastic India), ceir sgwrs hefyd a recordiwyd yn Delhi rhyngof i a'm cyd-awdur, Sampurna Chattarji, sy'n cynnwys recordiad ohoni'n darllen ei cherdd 'Eisteddfod'. Hynny i gyd, a phedwaredd rownd Talwrn y Beirdd Ifanc, sef tasg yr haicw, gorffwysgerdd dymhorol gan Geraint Løvgreen a'r holl eitemau arferol.

1. Hanes diweddar Aneurig
2. 09.55 Pwnco: holl lyfrau barddol y Nadolig
3. 22.45 Sgwrs fer am gyfrol newydd Nei, Byw Iaith: Taith i Fyd y Llydaweg, a'm cyfrol newydd i o farddoniaeth, ​Llyfr Gwyrdd Ystwyth
4. 42.00 Pos rhif 34 gan Gruffudd a'i Ymennydd Miniog
5. 46.35 Yr Orffwysgerdd: 'Siôn Corn' gan Geraint Løvgreen
6. 49.05 Talwrn y Beirdd Ifanc: pedwaredd rownd yr ornest gyntaf
​7. 53.25 Sgwrs â Sampurna Chattarji a recordiwyd yn Delhi
​8. 01.08.10 Llinell Gynganeddol Ddamweiniol y Mis!
9. 01.12.50 Y Newyddion Heddiw

This month's Clera podcast (on both SoundCloud and iTunes) provides a personal shopping experience to some of the season's new books by some of the publishing industry's key agents and writers. Also a seasonal poem by Geraint Løvgreen, a conversation with Sampurna Chattarji, recorded on my recent visit to Delhi to launch and promote a brand new book of poems for children with Sampurna, The Bhabachyacka and Other Wild Poems (Scholastic India), and much more!

A dilyn yr eitem gyntaf o Ŵyl Gerallt yn y rhifyn diwethaf o bodlediad Clera (sy ar gael ar SoundCloud ac ar iTunes), sgwrs arall o'r ŵyl a geir yn rhifyn mis Tachwedd, y tro hwn rhwng enillydd y Gadair eleni, Jim Parc Nest, a'r archdderwydd newydd, Myrddin ap Dafydd. Daw'r orffwysfa y tro hwn o flodeugerdd newydd o gerddi doniol a olygwyd gan Gruffudd Owen, sef Chwyn (Cyhoeddiadau Barddas), cerdd gan y bardd ddigrifwr o fri Iwan Rhys am y gwaith trist o eillio'i farf. Achubodd Nei ar y cyfle yng Ngŵyl Gerallt i holi Karen Owen am ei CD newydd o gerddi ac am ei chyfrol arfaethedig o farddoniaeth ac, at hynny, ry'n ni wedi cyrraedd y drydedd rownd, sef rownd y gân, yn Nhalwrn y Beirdd Ifanc rhwng Bwystfilod Bro Myrddin a Phiwmas y Preseli. Dwi hefyd, o'r diwedd, wedi dewis enw ar gyfer fy nghyfrol newydd o farddoniaeth, sef Llyfr Gwyrdd Ystwyth – bydd honno mas yn fuan!

1. Hanes y byd a'r betws
2. 13.40 Pwnco: sgwrs o Ŵyl Gerallt rhwng Jim Parc Nest a Myrddin ap Dafydd
3. 23.45 Pos rhif 33 gan Gruffudd a'i Ymennydd Miniog
4. 28.05 Sgwrs â Karen Owen am ei gwaith CD newydd o gerddi
5. 38.00 Yr Orffwysgerdd: 'Marwnad fy Marf' gan Iwan Rhys
6. 43.35 Talwrn y Beirdd Ifanc: y drydedd rownd o'r ornest gyntaf
7. 01.02.25 Llinell Gynganeddol Ddamweiniol y Mis!
8. 01.07.15 Y Newyddion Heddiw!

Following on from a recording from Gŵyl Gerallt on last month's Clera podcast (available on both SoundCloud and iTunes), this month's podcast has another recording from the festival, a conversation this time between this year's winner of the Chair at the National Eisteddfod, Jim Parc Nest, and the new archdruid, Myrddin ap Dafydd. A shorter conversation also with Karen Owen about her new CD and collection of poetry, as well as a poem by Iwan Rhys from a new anthology of humorous poems, Chwyn​ (Cyhoeddiadau Barddas).

Mae rhifyn mis Hydref o bodlediad Clera ar gael ar SoundCloud ac ar iTunes, ac yn rhoi llwyfan i'r hyn a ddigwyddodd ar lwyfan Gŵyl Gerallt, a gynhaliwyd yng Ngwesty'r Eryrod yn Llanrwst ddiwedd y mis. Bydd mwy o arlwy'r ŵyl ar y podlediad dros y misoedd nesaf, ond fe ddechreuwn â recordiad o sgwrs rhwng Philippa Gibson a Tudur Dylan Jones. Ceir hefyd y rownd nesaf yn eitem Talwrn y Beirdd Ifanc, sef cystadleuaeth y triban rhwng Bwystfilod Bro Myrddin a Phiwmas y Preseli, ynghyd â gorffwysgerdd arbennig gan Karen Owen a Rhys Iorwerth, sef cywydd 'Curo' a luniwyd gan y ddau fardd hynny ac Iwan Llwyd yn ymryson Gŵyl Maldwyn yn 2008. Sôn hefyd am gyfrol newydd gan Aneirin, Byw Iaith: Taith i Fyd y Llydaweg (Gwasg Carreg Gwalch), sef hanes ei gyfnod yn Llydaw'n ddiweddar ac, yn wir, hanes ehangach yr iaith Lydaweg. At hynny, englynion a luniwyd gen i a Hywel Griffiths ar ein hymweliad â Chernyw ddiwedd Medi er mwyn cynrychioli Gorsedd Cymru yng Ngorsedh Kernow – a llawer mwy!

1. Hynt a helynt y ddau gyflwynydd
2. 10.10 Englynion gen i a Hywel Griffiths a ddarllenwyd yng Ngorsedh Kernow ddiwedd Medi
​3. 12.30 Pwnco: sgwrs o Ŵyl Gerallt rhwng Philippa Gibson a Tudur Dylan Jones
4. 23.45 Pos rhif 32 gan Gruffudd a'i Ymennydd Miniog
5. 28.25 Yr Orffwysgerdd: 'Curo' gan Karen Owen, Rhys Iorwerth ac Iwan Llwyd
6. 31.55 Talwrn y Beirdd Ifanc: yr ail rownd o'r ornest gyntaf
7. 40.15 Llinell Gynganeddol Ddamweiniol y Mis!
8. 50.00 Y Newyddion Heddiw

This month's Clera podcast (on SoundClound and iTunes) has a live recording of a conversation between Philippa Gibson and Tudur Dylan Jones from Gŵyl Gerallt in Llanrwst, as well as round two from the Talwrn y Beirdd Ifanc competition, and a new poem performed by Karen Owen and Rhys Iorwerth.