Mae rhifyn mis Medi o bodlediad Clera (ar SoundCloud ac ar iTunes) yn whompyn! Trafodaeth ddifyr iawn am gynnyrch barddol yr Eisteddfod AmGen yng nghwmni Anwen Pierce, Alaw Mai Edwards a Hywel Griffiths, a recordiwyd yng Nghanolfan y Celfyddydau yn Aberystwyth; sgwrs hefyd â Sara Louise Wheeler ac Osian Owen am brosiect diddorol ar y cyd â Theatr Genedlaethol Cymru; gorffwysgerdd gan Robert Lacey – hynny i gyd, a'r holl eitemau arferol.

Croeso, a chydig o hanes Aneurig
10.20 Pwnco: adolygu'r Cyfansoddiadau gydag Anwen Pierce, Alaw Mai Edwards a Hywel Griffiths.
47.35 Pos rhif 55 gan Gruffudd a'i Ymennydd mewn Croen Minc
​52.40 Yr Orffwysgerdd: 'Bydded Priffordd' gan Robert Lacey
56.00 Sgwrs â Sara Louise Wheeler ac Osian Owen
01.18.40 Llinell Gynganeddol Ddamweiniol y Mis
01.36.50 Y Newyddion Heddiw

This month's Clera podcast is a beast! A panel review of this year's Eisteddfod's winning poems, which are published annually with the adjudications, a talk about a new collaboration by Sara Louise Wheeler and Osian Owen, as well as all the usual items. Available on both SoundCloud and iTunes.

Dim Eisteddfod Gen eleni eto? Dim cweit. Dyma gywydd croeso i'r 'Steddfod Gudd/Amgen 2021. Clicia ar y llun i ddarllen y gerdd gyfan.

Ar 2 Awst, yn absenoldeb yr Eisteddfod Genedlaethol, darlledwyd Oedfa BBC Radio Cymru dan fy ngofal i a Hywel Griffiths. Diolch am gael y cyfle i gydysgrifennu a chydgyflwyno'r rhaglen. A meddwl pawb ar y brifwyl, ro'n i a Hywel yn meddwl y byddai'n briodol rhoi sylw arbennig i ddau ŵr crefyddol dylanwadol o Geredigion, sef y diwygiwyr mawr Daniel Rowland o Langeitho (1713–90), a'r bardd Niclas y Glais (1879–1971), a dreuliodd lawer iawn o'i oes yn Aberystwyth.

Gellir gwrando ar y rhaglen tan ddiwedd Awst drwy glicio fan hyn.

Ar frig y rhaglen, dyfynnais linellau agoriadol cerdd gan Daniel Rowland a elwir yn 'halsing', sef math o gerdd boblogaidd a ddefnyddid gynt i adrodd straeon beiblaidd. Dyma ddiolch yn fawr iawn i E. Wyn James am anfon ei drawsysgrifiad ef o'r gerdd o'r unig gopi llawysgrif, sef LlGC Cwrtmawr 189, 99 (David Rees, c.1750). Halsing am y Nadolig yw'r gerdd honno, ond doedd dim gwahaniaeth am hynny, mewn gwirionedd, am fod geiriau gwahoddgar Daniel yn addas ar gyfer pob achlysur:

Nos Lun 8 Mehefin, fe ges i'r fraint o gael fy holi gan fy nghyfaill bore oes, Hywel Griffiths, am fy nghyfrol newydd o gerddi, Llyfr Gwyrdd Ystwyth (Cyhoeddiadau Barddas). Clicia ar y fideo isod i wylio'r cyfan. Mae'r fideo ar gael hefyd ar wefan yr Eisteddfod ac ar sianel yr Eisteddfod ar YouTube.

Clicia ar y dolenni er mwyn darllen mwy am y gyfrol, i weld Hywel yn darllen cerdd newydd sbon a luniwyd ar gyfer yr Eisteddfod Amgen, ac i weld holl arlwy'r Eisteddfod ar lein.

This video was recorded as part of the National Eisteddfod's series of virtual events, Eisteddfod Amgen, on Monday 8 June. The poet Hywel Griffiths kindly asked me questions about my new collection of poetry, Llyfr Gwyrdd Ystwyth (Cyhoeddiadau Barddas).

Mae rhifyn mis Mai o bodlediad Clera – sy ar gael ar SoundCloud ac ar iTunes – yn llawenhau fod y mis hyfryd hwnnw wedi cyrraedd o'r diwedd ac, yn ei sgil, ddigonedd o heulwen a chanu adar. Bydd llawer ohonoch wedi gweld fod yr Eisteddfod AmGen yn mynd o nerth i nerth ar lein, a ches i a Nei flas arbennig ar gyflwyniad Peredur Lynch yn yr eisteddfod rithiol honno, sef 'Awdlau'r Eisteddfod Genedlaethol – y Gorau a'r Gwaethaf'. Cawson ni'n hysbrydoli i feddwl pa awdl neu gasgliad, o blith y deunaw sy wedi eu gwobrwyo'r ganrif hon, fyddai'n dod i'r brig gynnon ni. Dewisais i 'Lloches', awdl fuddugol Ceri Wyn Jones yn 2014, ac aeth Nei am ddilyniant arobryn Myrddin ap Dafydd yn 2002, ac fe gawson ni hwyl yn dadlau'n hachos yn ein tro. Yn y rhifyn hwn, ceir hefyd bos newydd sbon gan Gruffudd Antur, disgrifiad arbennig gan Rhys Iorwerth o'r modd y mae o'n mynd ati i greu ac nid un ond dwy gerdd gan y Bardd Cenedlaethol ei hun, Ifor ap Glyn.

Cyflwyniad: 'Mawr a fydd, myn Mair, ei fod, / Mai, fis difai, yn dyfod'!
08.00 Y Pwnco: Aneurig yn dadlau achos dwy awdl eisteddfodol o fri
​46.00 Pos rhif 39 gan Gruffudd a'i Ymennydd Miniog
50.35 Yr Orffwysgerdd: 'Cyd-ddiarhebu auf Deutsch' gan Ifor ap Glyn
45.35 Bardd yn y Bath: Rhys Iorwerth
01.01.05 Llinell Gynganeddol Ddamweiniol y Mis!
01.09.25 Y Newyddion Heddiw
01.16.20 Cerdd arall gan Ifor ap Glyn: 'Pellter'

To celebrate the month of May, the latest Clera podcast – on both SoundCloud and iTunes – gives the songbirds a run for their money! Over 75 minutes of chat, including mine and Aneirin's pick of the winning poems in the Chair competition this century, Rhys Iorwerth sharing how he goes about writing poetry, and not one but two poems by the National Poet of Wales, Ifor ap Glyn.