Talwrn a Thapas i lansio Siop y Pethe

Ar ddydd Mercher 16 Tachwedd, dathlwyd ailagor Siop eiconig y Pethe ar ei newydd wedd gyda llond diwrnod o ddigwyddiadau amrywiol yn Aberystwyth. Yn y bore fe wnes i fwynhau bod yn rhan o sgwrs rhwng awduron Ceredigion yn y siop ei hun, ac amser cinio ro'n i'n un o griw o feirdd a fu'n cystadlu mewn talwrn arbennig ym mwyty Medina, gyda'r prifardd Ceri Wyn Jones yn meuryna.

Un o lwyddiannau mawr y dydd i mi oedd gweld cynifer o ddigwyddiadau llenyddol yn digwydd yng nghanol y dref – digwyddiadau sy'n rhan naturiol o fywyd mewn cynifer o bentrefi gwledig yng Ngheredigion, ond rhai sy'n anaml yn cyrraedd strydoedd sifig y sir. A minnau'n un o drigolion Aber ers rhai blynyddoedd bellach, roedd gweld digwyddiadau cwbl Gymraeg fel hyn yn cael eu cynnal dafliad carreg o fy nghartref yn beth gwych iawn.

Ar ben hynny i gyd, roedd y talwrn yn un o'r pethe gorau imi fod yn rhan ohono ers tro – cynulleidfa hwyliog, bwyd da a cherddi blasus gan Hywel Griffiths, Iestyn Tyne, Sarah Down, Gruffudd Antur, Marged Tudur, Endaf Griffiths a Carwyn Eckley. Dyma gywydd ysgrifennais i ar y testun 'Cywydd i unrhyw wleidydd' – cyfle da i fwrw bol am antics diweddaraf enfant terrible Plaid Cymru …

Llongyfarchiadau i Aled, Dafydd, Heulwen a gweddill criw'r siop, a phob hwyl i'r dyfodol!

I Dafydd Elis-Thomas

Fe fu’n awkward ers hydoedd
Yn y siambr, a’r hanes oedd
Fod yr ufudd Ddafydd Êl
Yn ddig, ac wedi gadel.

Arglwydd mawr! Gwelwodd Meirion,
Rhannodd farn o’r Rhondda i Fôn
(Ar un law, barn hen Lywydd,
A’r llall bawb arall tra bydd).

Mae’r dyn am ein helpu ni
Wrtho’i hun a’i wrthuni
Fel un meinws y dwsin,
Nid un bri, ond un yn brin.

Ti, sy’n gorfod gwybod gwell,
Eleni, clyw’r un linell
A ganaf, gorff ac enaid –
NID TI YDI’R BLYDI BLAID!

---

A series of cultural events were held in Aberystwyth on 16 November to mark the reopening of Siop y Pethe – one of Wales's most iconic Welsh bookshops. I took part in both a panel discussion and a special talwrn poetry team competition at Medina, for which I composed the poem above about Plaid Cymru's current enfant terrible … Best wishes to Aled, Dafydd, Heulwen and the Siop y Pethe staff with the new venture!