Cerdd newydd: cyfarch Osian Rhys Jones

Ganol Tachwedd fe gynhaliwyd noson arbennig yn yr Hen Goleg yn Aberystwyth i ddathlu llwyddiant pump o gyn-fyfyrwyr y brifysgol yn yr Eisteddfod Genedlaethol ym Môn fis Awst. Roedd hi'n noson hyfryd – perfformiwyd detholiad o weithiau'r buddugwyr, cafwyd sgyrsiau difyr a chyfarchiad arbennig gan feirdd lleol i bob enillydd:

• englynion milwr a hir-a-thoddaid gan Huw Meirion Edwards i gyfarch prifardd y Goron, Gwion Hallam;
• cywydd gan Anwen Pierce i enillydd y Fedal Ddrama, Heiddwen Tomos;
• englynion gan Gruffudd Antur i enillydd y Rhuban Glas, Steffan Prys;
• cywydd gan Osian Rhys i wneuthurwr y Gadair, Rhodri Owens.

Fe ges i, Hywel Griffiths ac Iwan Rhys y dasg o gyfarch ein cyd-aelod ar dîm y Glêr, y prifardd Osian Rhys Jones – neu Osian Corrach i ni! Fe ddaethon ni'n tri i'r casgliad yn y pen draw fod camp Osian, a gipiodd y Gadair brynhawn Gwener y brifwyl (ceir fideo o ran o'r awdl fuddugol fan hyn), ryw fymryn bach yn fwy na champ y Glêr, a enillodd rownd derfynol Talwrn y Beirdd ddydd Sadwrn cyntaf yr Eisteddfod …

​Dyma'r cywydd cyfarch yn ei holl ogoniant:

I Gyfarch Osian

Bydd sôn ym Môn am ennill
Tra bo iaith, tra bo saith sill,
Sôn am swyn un mis o haf,
Stori'r ynys dirionaf …
Stori ffeinal y Talwrn
Draw i dîm y pedwar dwrn!

Ie, pedwar gwlatgar y Glêr –
Ym Modedern mwy doder
Ar faes 'Steddfod, i nodi
Lle bu'r cae, ein henwau ni
Yn nherfyn Môn ar faen mawr,
Unfaen a geiriau enfawr:

'Fan hyn am byth fo'n enwog
Wedi rhemp y pedwar rôg –
Iwan, meistr y gân fu'r gŵr,
Hywel lân fu'r englynwr,
Ac Eurig, ef fu'n gyrru
At Ceri eu cerddi cu …'

Mae un ran o'r maen ar ôl,
Un ag enw gwahanol,
Un rhyfedd o fawr hefyd,
Un bardd byr uwch beirdd y byd,
Enw â bôls, un enw bach,
Enw cweir – Osian Corrach.

Osian a'i iaith yn canu
Yn y ddawns ar noson ddu,
Ein Osh ddi-fraw, Osh ddi-frys,
Osh ar redeg, siaradus,
Osian lân ei delyneg,
Osian ar dân i gael deg.

Corrach yr un marc arall,
Gŵr all o hyd guro'r llall,
Llwynog y llinell well wyt,
Sonedwr persain ydwyt,
Y boi sydd yn dweud pob sill
Unsain fel pe bai'n bennill!

Ym Môn, na, ni bydd maen hir
Nac enwau, er a genir,
Ond saif d'awen bnawn Gwener
Am oesau i galonnau'r Glêr,
A thra bo iaith, a saith sill,
Bydd sôn ym Môn am ennill.

---

This poem was read at an evening to celebrate the successes of five former students of Aberystwyth University at the National Eisteddfod of Wales on Anglesey in August. The poem, written by myself, Hywel Griffiths and Iwan Rhys, congratulates our fellow-clerwr, Osian Rhys Jones, on winning the Chair.